مجازات تعزیری درجه 1 الی 8 یعنی چه؟ (مشاوره با وکیل)

مجازات‌های اصلی در جمهوری اسلامی به 4 گروه مجازات قصاص، مجازات دیه، مجازات حدی و مجازات تعزیری تقسیم می‌شود. ویژگی جرایم تعزیری، قابل تبدیل بودن آن‌ها به جریمه نقدی است؛ از این رو، مشاوره با یک وکیل حاذق برای اطلاع از تمامی جنبه‌ها و مراحل تبدیل مجازات، حائز اهمیت است.

مجازات تعزیری چیست؟

به جرم‌هایی که مجازاتی برای آن‌ها در شرع تعیین نشده است و قانون‌گذار با استناد به وضعیت جامعه، جرم انگاری را انجام می‌دهد، جرایم تعزیری گفته می‌شود. در صورت ارتکاب این جرایم، یکی از مجازات تعزیری درجه 1 و 2 و 3 و 4 تا 8، به فرد خاطی تعلق می‌گیرد.

لیست جرایم تعزیری

آنچه در زیر مشاهده می‌کنید، یک فهرست 24 تایی از جرایم تعزیری قابل گذشت است:

1. حد قذف.
2. حد سرقت (در شرایطی).
3. سوء استفاده از ضعف نفس فرد برای گرفتن سند یا نوشته او.
4. توهین.
5. آسیب عمدی به زن حامله که باعث سقط شود.
6. پس ندادن کودکی که به امانت نزد شخص گذاشته شود.
7. رها کردن شخص در مکان خالی از سکنه (شخصی که نتواند مراقب خود باشد).
8. ندادن نفقه به همسر.
9. افشا کردن اسرار حرفه‌ای.
10. تهدید.
11. آتش زدن اموال قابل حمل یک شخص.
12. تخریب عمدی اموال قابل و غیر قابل حمل یک شخص.
13. کشتن، مسموم کردن یا ناقص کردن عمدی حیوانات.
14. سوزاندن یا خراب کردن عمدی اسناد.
15. تخریب باغ و محصولات آن.
16. قطع کردن یا از بین بردن اصله نخل خرما.
17. ایجاد مزاحمت یا ممانعت در استفاده یک شخص از حق خود.
18. تصرف ملک غیر.
19. افترا.
20. نشر اکاذیب.
21. افترا عملی.
22. هجو.
23. جرایمی که علم قاضی آن را قابل گذشت تشخیص دهد.
24. جرایم تعزیری اشاره شده در کتاب دیات.

تمامی 24 موردی که در لیست جرایم تعزیری مشاهده کردید، قابل گذشت بوده و شاکی می‌تواند با رضایت خود به مجازات و تعقیب مجرم، پایان دهد.

مجازات تعزیری درجه 1 و 2 و 3 و 4 چیست؟

بر اساس ماده 19 قانون مجازات اسلامی، مجازات‌های تعزیری 1 تا 4 به شرح زیر است:

• درجه 1:
  – بیش از 25 سال زندان.
  – بیش از 280 میلیون تومان جریمه نقدی.
  – مصادره تمام اموال.
  – تقسیم اموال بین سهامداران (برای اشخاص حقوقی).
• درجه 2:
  – 15 تا 25 سال زندان.
  – 150 تا 280 میلیون تومان جزای نقدی.
• درجه 3:
  – 10 تا 15 سال حبس.
  – 100 تا 150 میلیون تومان جریمه نقدی.
• درجه 4:
  – 5 تا 10 سال زندان.
  – 50 تا 100 میلیون تومان جزای نقدی.
  – برکناری دائمی از مشاغل دولتی و عمومی.

مجازات تعزیری درجه 5 و 6 و 7 و 8

بر اساس ماده 19 قانون مجازات اسلامی، مجازات‌های تعزیری 5 تا 8 به شرح زیر است:

• درجه 5:
  – 2 تا 5 سال زندان.
  – 24 تا 50 میلیون تومان جریمه نقدی.
  – 5 تا 15 سال محرومیت از حقوق اجتماعی.
  – ممنوعیت ابدی اشخاص حقوقی از افزایش سرمایه به عنوان سهامدار.
  – ممنوعیت ابدی اشخاص حقوقی از یک یا چند فعالیت اجتماعی یا شغلی.
• درجه 6:
  – 6 ماه تا 2 سال حبس.
  – 6 تا 24 میلیون تومان جزای نقدی.
  – 31 تا 74 ضربه شلاق.
  – 6 ماه تا 5 سال محروم شدم از حقوق اجتماعی.
  – انتشار حکم قطعی متهم در رسانه‌ها.
  – حداکثر 5 سال ممنوعیت اشخاص حقوقی از یک یا چند شغل یا فعالیت اجتماعی.
  – حداکثر 5 سال منع شدن اشخاص حقوقی برای سرمایه‌گذاری.
  – حداکثر 5 سال ممنوعیت شخص حقوقی از صدور بعضی اسناد تجاری.
• درجه 7:
  – 91 روز تا 6 ماه زندان.
  – 3 تا 6 میلیون تومان جریمه نقدی.
  – 11 تا 30 ضربه شلاق.
  – 6 ماه محرومیت از حقوق اجتماعی.
• درجه 8:
  – 3 ماه حبس.
  – 3 میلیون تومان جزای نقدی.
  – 10 ضربه شلاق.

بر اساس تبصره 3، ماده 19 قانون مجازات اسلامی، اگر مجازات متهم در هیچ یک از هشت بندی که ذکر شد قرار نگیرد، مجازات تعزیری درجه 7شامل حال او خواهد شد.

شلاق تعزیری یعنی چه؟

در صورت ارتکاب به مجازات تعزیری درجه 6، 7 و 8، متهم به شلاق تعزیری محکوم می‌شود. متهم می‌تواند هر ضربه شلاق تعزیری را 13 هزار تومان و یا هر سه ضربه شلاق را به مبلغ 40 هزار تومان، خریداری کند.

یک سال، دو سال و پنج سال حبس تعزیری یعنی چه؟

• یک سال حبس تعزیری یعنی چه؟
  یک سال حبس تعزیری، تنها به متهمان مجازات تعزیری درجه شش و یا آن‌هایی مدت زمان حبس‌شان مشمول تخفیف شده است، تعلق می‌گیرد.
• دو سال حبس تعزیری یعنی چه؟
  متهمی که محکوم به مجازات تعزیری درجه 5 شده است، حداقل دو سال حبس تعزیری را باید بگذراند؛ اما بر اساس بند (ب) ماده 37، تقلیل این مجازات و یا تبدیل آن به جریمه نقدی امکانپذیر است.
• پنج سال حبس تعزیری یعنی چه؟
  5 سال حبس تعزیری، از نوع درجه 4 است و در صورتی که جرم متهم از جمله جرایم قابل گذشت باشد، امکان تقلیل آن تا 2.5 سال وجود دارد و پس از گذشت یک چهارم مجازات، دادگاه می‌تواند با پابند الکترونیک، متهم را آزاد کند.

حبس تعزیری چگونه بخشیده میشود؟

در صورت وجود یکی از سه شرایط زیر، امکان بخشیده شدن حبس تعزیری درجه 3 تا 8 وجود دارد:

• وجود شرایط تخفیف:
  به عنوان مثال، امکان اصلاح فرد و یا اطمینان تقریبی از عدم ارتکاب دوباره جرم توسط او.
• رضایت شاکی پرونده:
  بخشیده شدن محکوم علیه توسط شاکی و موافقت قاضی پرونده با این موضوع.
• رفتار و اخلاق متهم:
  در صورتی که متهم در طول یک سوم و یا نصف زمانی که در زندان است، حسن رفتار از خود نشان دهد، امکان به تعلیق در آمدن بقیه زمان حبس او وجود دارد.

تبدیل مجازات تعزیری به جریمه نقدی ممکن است؟

بله. در صورت وجود جهات تخفیف، دادگاه می‌تواند مجازات حبس تعزیری درجه 5 و 6 را به جزای نقدی متناسب با همان درجه، تبدیل کند.

هدف ما در این مقاله پاسخ به سوالات متداولی از جمله “آیا حبس تعزیری قابل بخشش است؟“، “آیا حبس تعزیری زندان دارد؟” و … بود؛ آیا پاسخ سوال‌های خود را یافتید؟